Gehoorverlies bij volwassenen

Gehoorverlies bij volwassenen kan een grote impact hebben op het dagelijks leven. Voor contact en communicatie is het gehoor erg belangrijk. In een drukke omgeving kan het lastiger zijn om een gesprek te volgen. Sommige geluiden zijn minder duidelijk of helemaal niet meer hoorbaar. Dit kan leiden tot vermoeidheid, onzekerheid en sociale terugtrekking.

Hero afbeelding homepage

Gehoorverlies - wat is het?

Slechthorendheid kan voorkomen op elke leeftijd. Het kan aangeboren zijn, bijvoorbeeld door een erfelijke factor, maar slechthorendheid kan ook later ontstaan. Soms wordt het gehoor geleidelijk slechter (progressieve slechthorendheid). Ook komt het voor dat iemand plotseling slechthorend of doof wordt door een ziekte of zonder aanwijsbare oorzaak (plotsdoof). Daarnaast bestaat ouderdomsslechthorendheid, waarbij het gehoor met het ouder worden geleidelijk verslechtert. Beschadigingen in het oor zorgen voor blijvend gehoorverlies. 

Er zijn verschillende vormen van gehoorverlies die ook verschillende gevolgen hebben: 

  • Geleidingsverlies wordt ook wel conductief gehoorverlies genoemd. Dit ontstaat als geluid niet efficiënt wordt doorgegeven van het buitenoor naar het binnenoor. Dit kan het gevolg zijn van blokkades of beschadigingen in de gehoorgang, het trommelvlies of het middenoor. Het gehoor is minder goed, vooral zachte geluiden en hoge en lage tonen.
  • Perceptief gehoorverlies (of sensorineuraal gehoorverlies), treedt op wanneer het binnenoor (slakkenhuis) of de gehoorzenuw beschadigd is. Geluiden worden niet goed meer doorgegeven aan de hersenen. Daardoor hoort iemand minder en is het moeilijker om gesprekken te volgen, vooral in omgevingen met achtergrondgeluid.
  • Gemengd gehoorverlies is een combinatie van geleidings- en perceptief gehoorverlies.

Perceptief gehoorverlies gaat over het algemeen niet meer over. Hulpmiddelen zoals hoortoestellen of cochleaire implantaten kunnen wel helpen om het gehoor te verbeteren en de communicatie weer makkelijker te maken. 

Gesprek tussen audioloog en een patiënte met een cochleair implantaat

Waarvoor kun je bij een AC terecht?

Een audiologisch centrum (AC) is gespecialiseerd in diagnostiek en begeleiding bij gehoorverlies. Iemand kan hier terecht wanneer: 

  • een proef met een hoortoestel bij de audicien niet goed verloopt;
  • er gehoorproblemen zijn op het werk of in andere complexe luistersituaties;
  • het gehoorverlies moeilijk te meten of te verhelpen is.

Voor onderzoek en hoorrevalidatie in een audiologisch centrum is altijd een verwijzing nodig van een huisarts, KNO-arts of een andere medisch specialist. Sinds 2023 kan ook een audicien rechtstreeks verwijzen naar een AC.

Wat doet het AC?

Het AC onderzoekt de oorzaak en impact van gehoorverlies met een team van specialisten, zoals audiologen, audiologieassistenten, logopedisten/linguïsten, maatschappelijk werk en een psycholoog of orthopedagoog. Na het onderzoek bespreekt het team de resultaten en stelt een behandeladvies op. Het team in het AC is gespecialiseerd in: 

  • uitgebreid gehooronderzoek om de mate van en het type gehoorverlies vast te stellen;
  • aanpassing en advies over hoortoestellen en andere hoorhulpmiddelen, zoals solo-apparatuur en wek- en waarschuwingssystemen;
  • begeleiding bij het omgaan met gehoorverlies, zowel praktisch als psychologisch;
  • onderzoek bij problemen met spraakverstaan, zelfs als je al een hoortoestel draagt;
  • training in spraakafzien (liplezen) en communicatieve vaardigheden;
  • begeleiding bij acceptatie en omgaan met gehoorverlies, ook voor de omgeving;
  • specialistische zorg voor mensen met hyperacusis (overgevoeligheid voor geluid) of tinnitus (oorsuizen).

Waar nodig verwijst het AC door naar gespecialiseerde zorg, zoals cochleaire implantatie bij ernstig gehoorverlies of zintuigelijk gehandicaptenzorg (ZG-zorg).

Gesprek tussen audioloog en een patiënte met een groot oor op tafel

Waar kun je ook terecht en waarvoor?

Naast het audiologisch centrum zijn er verschillende andere instanties die hulp bieden:

  • De huisarts is vaak de eerste plek waar mensen zich melden met zorgen over hun gehoor. De huisarts kan waar nodig doorverwijzen naar een KNO-arts of een audiologisch centrum;
  • Een logopedist helpt bij spraaktraining en communicatievaardigheden;
uitleg bij het audiologisch centrum
  • Een audicien kan hoortoestellen aanpassen en onderhouden. Een verwijzing is meestal niet nodig, maar sommige zorgverzekeraars vragen er wel om. Mensen vanaf 67 jaar met gehoorproblemen kunnen meestal direct bij een audicien terecht. StAr-geregistreerde audiciens voldoen aan de erkende kwaliteitseisen. Dit is herkenbaar aan het keurmerk ‘De Audicien’;
  • Een KNO-arts (keel-, neus- en oorarts) is een medisch specialist die onderzoekt of er een medische oorzaak is voor gehoorproblemen, zoals een ontsteking, een beschadiging, of een andere onderliggende aandoening. Als een gehoorprobleem niet (operatief) te verhelpen is, kan de KNO-arts doorverwijzen naar een audiologisch centrum voor verder onderzoek en advies;
  • Mensen die ernstig slechthorendheid zijn of aanvullende revalidatie nodig hebben, kunnen in aanmerking komen voor de Zintuiglijke Gehandicaptenzorg (ZG-zorg). Dit is specialistische, multidisciplinaire zorg die landelijk geboden wordt door zes organisaties die zich verenigd hebben in SIAC.

Meer informatie

Binnen de FENAC heeft de interdisciplinaire kennisgroep (IKG) Gehoor Kind een belangrijke  rol in kennisuitwisseling en -ontwikkeling over gehoorverlies bij kinderen. Alle producten voor leden en van het IKG zijn te vinden in de kennisbank.

Voor meer informatie over gehoorverlies, onderzoek en hulpmiddelen:

Audioloog doet gehooronderzoek bij man met koptelefoon op

Voor contact met patiëntenorganisaties: