Gehoorverlies bij kinderen

Gehoorproblemen bij kinderen kunnen grote gevolgen hebben voor hun taalontwikkeling, leervermogen en sociale interacties. Dit kan effect hebben op hun schoolprestaties of in het contact met hun klasgenoten. Het is daarom belangrijk dat een blijvend gehoorverlies vroeg wordt ontdekt, zodat revalidatie zo snel mogelijk gestart kan worden.

Hero afbeelding homepage

Gehoorverlies - wat zijn de gevolgen?

Gehoorverlies kan verschillende oorzaken en gevolgen hebben. Het gehoorverlies kan tijdelijk zijn, bijvoorbeeld bij een verkoudheid, maar ook blijvend. 

Sommige kinderen hebben al vanaf hun geboorte gehoorverlies. Dit komt bij ongeveer 1 op de 1000 baby’s voor. Omdat alle pasgeboren baby’s een gehoorscreening krijgen, wordt dit gelukkig vaak al vroeg ontdekt. De gehoorscreening wordt herhaald rond de leeftijd van vijf jaar op het consultatiebureau. Afhankelijk van de aard en mate van het gehoorverlies, kan het ook zijn dat het gehoorverlies pas later wordt opgemerkt. Bijvoorbeeld op de peuterspeelzaal of op school, wanneer horen steeds belangrijker wordt. Er zijn ook kinderen bij wie het gehoorverlies niet is aangeboren. 

Gehoorproblemen bij kinderen kunnen grote gevolgen hebben voor hun taalontwikkeling, leervermogen en sociale interacties. Het is moelijker om gesprekken te volgen en te voeren. Zo kan de taalspraakontwikkeling vertraging oplopen en miscommunicatie ontstaan met de omgeving. Heel frustrerend voor het kind, want het snapt bijvoorbeeld niet wat het moet doen of wat er van hem of haar wordt verwacht. Deze miscommunicatie kan bijdragen aan gedragsproblemen. Hoewel blijvend gehoorverlies niet meer over gaat, kan revalidatie met bijvoorbeeld hoortoestellen of cochleaire implantaten wel de communicatie verbeteren. Vooral in een rustige omgeving is communicatie dan vaak (weer) goed mogelijk.   

gesprek met ouder en kind

Waarvoor kun je bij het AC terecht?

Een audiologisch centrum (AC) is gespecialiseerd in diagnostiek en begeleiding bij gehoorverlies. Kinderen kunnen hier terecht voor uitgebreid onderzoek naar gehoor, spraak/taal en hoe het kind zich voelt en ontwikkelt. Verder kijkt het AC welke hulpmiddelen er nodig zijn. Ook de aanpassing van hoortoestellen voor kinderen onder de achttien gebeurt altijd in een AC. 

Bij zeer ernstig gehoorverlies aan beide oren is cochleaire implantatie (gehoorprothese) door een universitair AC soms een optie. Tot slot geeft het AC advies over ondersteuning bij het horen, het gebruik van hoortoestellen, het leren van taal en het omgaan met het gehoorprobleem. Voor deze zorg is altijd een verwijzing nodig van een huisarts, jeugdarts of specialist (bijvoorbeeld KNO-arts of kinderarts).

Audioloog doet gehooronderzoek bij jong meisje

Welke onderzoeken doet een AC?
Het AC onderzoekt het gehoor en de taal/spraak van kinderen op een speelse en kindvriendelijke manier, zodat zij zo ontspannen mogelijk deelnemen aan het onderzoek. De onderzoeksmethode wordt aangepast aan de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van het kind. Het onderzoek wordt gedaan door een interdisciplinair team, bestaande uit audiologen, logopedisten/klinisch linguïsten, psychologen en maatschappelijk werkers.

De onderzoeken kunnen bestaan uit:

  • VRA en spelaudiometrie: gehooronderzoek waarbij je kind spelenderwijs reageert op geluiden;
  • toonaudiometrie: meten welke tonen je kind kan horen;
  • spraakaudiometrie: meten hoe goed spraak wordt verstaan;
  • otoakoestische emissies (OAE) en BERA-onderzoek: testen die objectief het gehoor meten bij baby’s en jonge kinderen.
Audioloog doet gehooronderzoek bij jong meisje

Na het onderzoek bespreekt het AC de resultaten met de ouders en stelt een behandeladvies op. Dit kan bestaan uit:

  • aanpassing en advies over hoortoestellen of andere hoorhulpmiddelen;
  • training in communicatievaardigheden voor het kind en de omgeving;
  • begeleiding bij de opvoeding en ontwikkeling van een slechthorend kind;
  • begeleiding bij het omgaan met gehoorverlies;
  • doorverwijzing naar gespecialiseerde instellingen, zoals scholen voor auditief beperkte kinderen​;
  • doorverwijzing naar andere specialismes (zoals KNO-arts) bij een aanvullende zorgvraag of naar een universitair AC voor cochleaire implantatie.
Vader met kind op de arm

Waar kun je ook terecht en waarvoor?

De huisarts, GGD of jeugdarts is de eerste plek voor zorgen over het gehoor bij kinderen. De huisarts verwijst door naar een KNO-arts of AC als verder onderzoek nodig is.

De KNO-arts: specialist bij medische oorzaken
Een KNO-arts (keel-, neus- en oorarts) is een medisch specialist die onderzoekt of er een medische oorzaak is voor gehoorproblemen, zoals een ontsteking, een beschadiging, of een andere onderliggende aandoening. Als een gehoorprobleem niet (operatief) te verhelpen is, kan de KNO-arts doorverwijzen naar een audiologisch centrum voor verder onderzoek en advies.

Ondersteuning en begeleiding 

  • Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG): voor vragen over opvoeding en ontwikkeling, biedt het CJG in de gemeente advies en ondersteuning.
  • Specialistische zorg en dienstverlening voor kinderen (en volwassenen) die doof of slechthorend zijn of taal/spraakstoornissen hebben. Deze organisaties hebben zich verenigd in SIAC (www.SIAC.nu).
  • Patiëntenorganisaties behartigen de belangen van kinderen, jongeren en volwassenen met gehoorproblemen en bieden informatie en ondersteuning aan de patiënten en hun omgeving.

Meer informatie

In onze kennisbank is zowel voor leden als niet-leden informatie te vinden over kinderen met gehoorverlies. 

Informatie over gehoorverlies bij kinderen, onderzoek en hulpmiddelen:

kind krijgt gehoormeting

Voor contact met patiëntenorganisaties:

  • Hoormij.NVVS – Informatie over slechthorendheid: Patiëntenorganisatie voor iedereen met een gehoor- en/of evenwichtsaandoening, jong én oud. Ze bieden voorlichting, lotgenotencontact en belangenbehartiging.
  • Fodok (Federatie van Ouders van Dove Kinderen)
  • Foss (Landelijke oudervereniging voor en door ouders van kinderen die slechthorend zijn of een taalontwikkelingstoornis hebben)
  • Nederlandse Dove Jongeren (Belangenorganisatie voor dove jongeren)
  • SH-Jong (Organisatie van en voor slechthorende jongeren van 12 – 30 jaar)
  • Stichting Opci (Onafhankelijk platform voor mensen met een cochleair implantaat)